Bài thuốc Ngọc Bình Phong Tán xuất phát từ cuốn Thế y đắc diệu phương, tồn tại từ thế kỷ 14, đến nay bài thuốc vẫn được sử dụng cho thấy hiệu quả cao trong phòng và điều trị bệnh cúm và các bệnh có liên quan tới cúm.
Thành phần, cách dung bài thuốc Ngọc Bình Phong Tán
- (Sinh) Hoàng kỳ 24g
- Phòng phong 8g
- Bạch truật 16g
Cách dùng: Tán các vị mịn thành bột, trộn đều, hòa với nước, uống ấm, ngày 2 lần trước ăn. Hoặc thêm 3 lát gừng thành thuốc thang sắc uống.
Tác dụng của bài thuốc Ngọc Bình Phong Tán
Công năng: Ích khí kiện tỳ, Cố biểu chỉ hãn.
Chủ trị: Biểu hư, hay ra mồ hôi, dễ cảm mạo, trúng gió.
Ứng dụng lâm sàng: Người dễ cảm mạo dễ trúng gió, sức đề kháng kém, thể trạng yếu muốn nâng cao sức khỏe; nâng cao sức đề kháng, hệ miễn dịch,…
Ý nghĩa bài thuốc Ngọc Bình Phong Tán:
Ngọc là vật quý, Bình phong là tấm màn che chắn gió bụi, tên bài thuốc mang ý nghĩa như một tấm lá chắn bảo vệ cơ thể khỏi những tác nhân gây bệnh từ bên ngoài.
Theo lý luận y học cổ truyền, các bệnh như cúm, cảm mạo,…đều là do “tà khí” từ bên ngoài thâm nhập qua bì phu (da), tới tấu lý, vào đường lạc, vào tới kinh lạc rồi tới tạng phủ. Tà khí xâm nhập càng sâu, bệnh càng nặng. “Vệ khí” là khí bảo vệ cơ thể chống chịu với tác nhân gây hại từ bên ngoài, nếu khí này thịnh thì tà khí không thể xâm nhập, khí này suy yếu thì người dễ mắc bệnh. Người biểu hư chủ yếu do phong tà xâm nhập, vệ khí bất điều, tỳ khí yếu kém mà tấu lý sơ hở. Cho nên dùng:
- Hoàng kỳ: dùng sinh hoàng kỳ, để ích khí cố biểu, tăng cường vệ khí làm chủ dược
- Bạch truật: Kiện tỳ táo thấp làm tỳ vận cơ nhục chắc khỏe, tấu lý chặt chẽ. Phối ngũ với hoàng kỳ làm sáp hãn, mồ hôi khống thể tự ra.
- Phòng phong: Khu phong, trừ phong. Phối với hoàng kỳ để dẫn hoàng kỳ ra biểu, làm hoàng kỳ không lưu luyễn ngoại tà mà phòng phòng không phát biểu thái quá.
Ngọc Bình Phong Tán là một bài thuốc tiêu biểu cho việc trong pháp công bổ kiêm trị, công có bổ, trong phát có thu của Y học cổ truyền
Gia giảm trong bài Ngọc Bình Phong Tán:
- Ngoại cảm mà biểu hư, sợ gió, ra mồ hôi thì thêm Quế chi phát tán phong hàn, giải cơ. Kèm đau đầu thêm Xuyên Khung, Mạn Kinh Tử.
- Ra nhiều mồ hôi thì gia thêm Mẫu lệ, Tang Diệp, Hoàng Ma Căn, Ngũ Vị Tử để tăng cường cố biểu, cầm mồ hôi.
- Viêm mũi mạn tính hoặc do dị ứng gia Thương nhĩ tử, Bạch chỉ, thạch xương bồ để sơ phong khai khiếu.
- Nếu khí đoản, khái thấu gia ma hoàng, hạnh nhân, tô tử để định suyễn chỉ khái.
- Nếu nước mũi trắng dính hoặc vàng gia hoàng cầm, cúc hoa để thanh nhiệt.
Một số bằng chứng chứng minh tác dụng thực nghiệm của Ngọc Bình Phong Tán
Trị viêm hô hấp truyền nhiễm: dùng bài Ngọc bình phong tán trị 85 ca, kết quả khỏi 59, có kết quả 22, không kết quả 4 (Trung y tạp chí (1) 1982).
Trị trẻ nhỏ mồ hôi tự ra (tự hãn): dùng bài Ngọc bình phong tán trị 56 ca. Kết quả khỏi 33, hiệu quả ít 20, không hiệu quả 1 (Liêu Ninh – Trung y tạp chí (5) 1983).
Trị mồ hôi trộm: dùng Ngọc bình phong tán trị 44 ca, khỏi 41, có hiệu quả 3 (Thượng Hải – Trung y dược tạp chí (11) 1964).
Viêm mũi dị ứng: dùng Ngọc bình phong tán trị 255 ca, khỏi 106, hiệu quả ít 72, có kết quả 38, không kết quả 39 (Thượng Hải – Trung y dược tạp chí (11) 1964).
Trị mề đay, dị ứng mạn tính: dùng Ngọc bình phong tán trị 26 ca, kết quả khỏi 8, có kết quả 14, không kết quả 4. Uống 7 – 21 ngày (Bắc Kinh – Trung y Học viện học báo (3) 1978).
Da nổi vết ban: dùng Ngọc bình phong tán trị 100 ca, khỏi 95, hiệu quả ít 4, không hiệu quả 1 (Hồ Bắc – Trung y dược tạp chí (6) 1989).
Trị ho: dùng Ngọc bình phong tán trị 200 ca, trong đó 56 ca viêm đường hô hấp trên, 38 ca viêm phế quản cấp, 106 ca viêm phế quản mạn. Kết quả: hiệu quả ít 181 ca, có hiệu quả 14, không hiệu quả 5, uống 2 -11 ngày (Hồ Bắc – Trung y dược tạp chí (3) 1987).
Lác mặt: dùng Ngọc bình phong tán trị 49 ca, khỏi 32, hiệu quả ít 15, có kết quả 2 (Thiểm Tây – Trung y dược tạp chí (3) 1989).
Trị trẻ nhỏ sốt về mùa hè: dùng Ngọc bình phong tán trị 25 ca. Kết quả khỏi hoàn toàn. Uống 3 – 7 ngày (Hồ Bắc – Trung y dược tạp chí (4) 1987).
Trị lác, lang ben, da mẩn đỏ (tử điến): dùng Ngọc bình phong tán trị 7 ca. Trong đó tiểu cầu giảm 4 trường hợp, dị ứng 3 trường hợp. Kết quả: khỏi hoàn toàn (Thiểm Tây tạp chí (6)1986).
Trị thận viêm thể ẩn: dùng Ngọc bình phong tán trị 36 ca. Kết quả hồng cầu trong nước tiểu giảm 90,9%, đản bạch giảm 83,3%. Trung bình bị bệnh 8 tháng đến 3 năm, theo dõi không thấy tái phát (Trung – Tây kết hợp tạp chí (6) 1983).